Polskie warunki skorzystania z ulgi sprzeczne z unijnymi regułami, komu należy się zwrot VAT nawet za faktury z przed lat? Pomoc prawna tel. 728 838 858

Ulga za złe długi – zwrot podatku VAT za niezapłacone faktury.

Ostatnio głośno zrobiło się po korzystnym dla przedsiębiorców orzeczeniu TSUE. Dotychczas w polskim prawie podatkowy stosowano przepis (art 89 ustawy VAT) na podstawie którego wierzyciel, który wykonał usługę lub dostarczył towar i nie otrzymał za nie zapłaty, może skorygować podstawę opodatkowania i podatek należny w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

I tu zaczynają się problemy, gdyż polskie prawo przewiduje kilka wyjątków, w których ulgi na złe długi nie można zastosować, np. w sytuacji:

• na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty dłużnik (lub wierzyciel) nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny (np. został wykreślony z listy podatników VAT),
• na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty dłużnik znajduje się w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w likwidacji.
• od daty wystawienia faktury upłynęły dwa lata (liczone od końca roku, gdy została ona wystawiona).

To właśnie te dwa pierwsze ograniczenia stały się osią sporu podatników z organami podatkowymi. Do tej pory Urzędy Skarbowe i Sądy w Polsce orzekały w tej kwestii w sposób niekorzystny dla pokrzywdzonych przedsiębiorców (podatników). Tych spraw i wątpliwości było tak dużo, iż w dniu 6 grudnia 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. I FSK 2261/15) postanowieniem zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem o zgodność z Dyrektywą VAT polskich przepisów o uldze na złe długi. Pytanie dotyczyło m.in. o to czy warunki ograniczające skorzystanie z ulgi wskazane w ustawie VAT są zgodne z prawem wspólnotowym.

4 czerwca 2020 r. Rzecznik Generalny TSUE Juliane Kokott wydała opinię w której wskazała, że co prawda zgodnie z prawem unijnym, a konkretnie art. 90 ust. 2 Dyrektywy VAT państwa członkowskie mogą w pewnych przypadkach wyłączać możliwość skorzystania z ulgi na złe długi w celu zapobiegania nadużyciom. Jednak przepis ten winien być stosowany przede wszystkim w celu ograniczenia stosowania z ulgi w sytuacjach, gdy występują wątpliwości dotyczące tymczasowego bądź ostatecznego charakteru braku zapłaty. Zgodnie z opinią rzecznika, sytuacja w której dłużnik znajduje się w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego potwierdza natomiast fakt, że brak zapłaty będzie miał charakter ostateczny, w związku z tym odmowa możliwości skorygowania podatku VAT naliczonego w takiej sytuacji byłaby sprzeczna z zasadą neutralności VAT.

Chociaż opinia rzecznika generalnego nie jest wiążąca dla Trybunału, to pozytywne rozstrzygnięcie jest o tyle prawdopodobne, że TSUE już kilkukrotnie orzekał o niezgodności podobnych przepisów z prawem unijnym, m.in. w sprawie warunków czeskich (C-127-18) czy włoskich (C-246-16).

Orzeczenie TSUE (sprawa C 335/19)  z 15 października 2020 r. (w sprawie jednej z polskich spółek występujących przeciwko Ministrowi Finansów) stwierdza, że prawo wspólnotowe „stoi na przeszkodzie przepisom krajowym, które uzależniają obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem od wartości dodanej (VAT) od warunku, by w dniu dostawy towaru lub świadczenia usług, a także w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej mającej na celu skorzystanie z tego obniżenia dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT i nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, zaś wierzyciel był w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej nadal zarejestrowany jako podatnik VAT”. Uzasadnienie TSUE stwierdza, że odbieranie przedsiębiorcy z ww. powodów możliwości obniżenia podstawy opodatkowania o kwotę VAT z faktur nieopłaconych np. przez upadłego kontrahenta naruszałoby fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Konstytuuje ona bowiem regułę, zgodnie z którą przedsiębiorca, jako inkasent podatkowy na rzecz państwa, powinien być całkowicie zwolniony z ostatecznego obciążenia go tym podatkiem. A tak się obecnie nie dzieje, gdy przedsiębiorca będący wierzycielem nie może odliczyć od swoich zobowiązań w VAT kwoty VAT, jaką miał zapłacić, a nie zapłacił dłużnik.

Kto może skorzystać z ulgi za złe długi?

Każdy polski przedsiębiorca, który do tej pory nie skorzystał z ulgi na złe długi (nie korygowali naliczonego podatku VAT) np. z uwagi na:

1) upadłość, likwidację lub restrukturyzację dłużnika;

2) wyrejestrowanie lub wykreślenie dłużnika z rejestru VAT,

Przedsiębiorcy których nie skorzystali z ulgi za złe długi będą mogli skorygować swoje rozliczenia VAT i odzyskać nadpłacony w związku z tym podatek (nawet z faktur VAT z przed lat). Warto również przyjrzeć się przypadkom, w których nie skorzystaliśmy z ulgi również z uwagi na inne warunki wynikające z polskich przepisów (np. przypadków gdy dłużnikiem jest konsument).

Doradzamy, aby bezzwłocznie przeanalizować swoje rozliczenia i zidentyfikować sytuacje w których z uwagi na ograniczenia wynikające z polskich przepisów nie skorzystaliśmy z ulgi na złe długi. W przypadku, gdy zbliża się okres przedawnienia stosowne korekty warto rozważyć już dziś, pozytywny wyrok TSUE będzie bowiem oznaczał, że polskie przepisy były niezgodne z Dyrektywą VAT już od momentu ich uchwalenia. W związku z tym otworzy on drogę do korygowania okresów wstecznych.

Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązania podatkowe przedawniają się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Podatnicy VAT są obowiązani do wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.  Orzecznictwo wydaje się być jednoznaczne „Naczelny Sąd Administracyjny w niniejszym składzie podziela także podgląd zawarty w wyroku NSA z 11 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 515/14 (publ. CBOSA), że wniosek o zwrot nadpłaty w podatku od towarów i usług, złożony po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej), jest bezskuteczny, nawet w sytuacji, gdy ta nadpłata powstała w wyniku orzeczenia TSUE..” (wyrok NSA z dnia 7 marca 2018 r., sygn. akt I FSK 82/15).

Nasi Adwokaci i Doradcy Podatkowi mogą pomóc Twojej firmie.

Wystarczy że zadzwonić na nr tel. 728 838 858 lub mailem biuro@kancelariaprawna24h.pl prześlesz do nas informacje:

• Czy w Waszej firmie w ciągu ostatnich 6 lat występowały wierzytelności przedawnione o więcej niż 90 dni?
• Czy w trakcie ostatnich 6 lat wystąpiła sytuacja w której Wasz dłużnik znalazł się w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w likwidacji?
• Czy w trakcie ostatnich 6 lat wystąpiły sytuacje, w których dłużnik został wykreślony z listy podatników VAT?
• Czy w ciągu ostatnich 6 lat zdarzały się sytuacje, że konsument (osoba fizyczna niebędąca podatnikiem) nie zapłacił za towar lub usługę?
• Jaka jest przybliżona kwota wierzytelności z dłużnikami, którzy znaleźli się w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w likwidacji?

Kompleksowa pomoc prawna dla przedsiębiorców z całej Polski – tel. 728 838 858

http://www.KancelariaPrawna24h.pl